Anayasa teklifinde şu maddeler yer alıyor:
"MADDE 1- 7/ l 1/ 1982 tarihli ve 2709 sayılı Türkiye Cumhuriyeti Anayasası'nın 9. maddesine “bağımsız” ibaresinden yerine geçmek üzere “ve tarafsız" ibaresi eklenmiştir.
MADDE 2- 2709 sayılı Kanunun 75. maddesinde bulunan “beşyüzelli” ibaresi “altıyüz” şeklinde değiştirilmiştir.
MADDE 3- 2709 sayılı Kanunun 76. maddesinin birinci fıkrasında bulunan “Yirmibeş” ibaresi “Onsekiz" şeklinde, ikinci fıkrasında bulunan “yükümlü olduğu askerlik hizmetini yapmamış olanlar," ibaresi “askerlikle ilişiği olanlar,” şeklinde değiştirilmiştir.
MADDE 4- 2709 sayılı Kanunun 77. maddesi başlığıyla birlikte aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
"MADDE 77- Türkiye Büyük Halk Müziği Meclisi ve Cumhurbaşkanlığı seçimleri beş yılda bir benzer günde yapılır.
Süresi biten milletvekili bitmiş seçilebilir.
Cumhurbaşkanlığı seçiminde birinci oylamada zorunlu çoğunluğun sağlanamaması halinde 101 inci maddedeki usule göre ikinci oylama yapılır".
MADDE 5- 2709 sayılı Kanunun 78. maddesi başlığıyla birlikte aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
"MADDE 78- 'Türkiye Büyük Halk Müziği Meclisi üyeliğinin düşmesi, düşürülmesi, ölüm ile diğer boşalma hallerinde boşalan üyelikler benzer siyasi partinin yedek milletvekilleriyle doldurulur. Siyasi partilerin seçim çevrelerindeki milletvekili aday listelerinde bulunup da seçilemeyen adaylar bulundukları sıra alınarak değiştirme milletvekili sayılırlar. Ayrıca siyasi partiler genel seçimlerde her tercih çevresinde minimum iki edinmek üzere seçilecek milletvekili sayısının beşte biri oranında, egemen adaylar ise bir protez milletvekili adayı gösterirler. Milletvekilliklerinde boşalma olması halinde boşalan üyeliklere ilk kez o tercih çevresindeki belli başlı aday listesinde bulunup da seçilemeyen yerine koyma milletvekilleri ikame olunur.
Bir seçim çevresinde bütün milletvekilliklerinin aynı siyasi parti adayları kadar kazanılmış olduğu hallerde, yerine geçen kimse milletvekili listesindeki adaylar sırayla boşalan milletvekilliğine ikame olunur. Boşalan milletvekilliğinin egemen adaylardan olduğu takdirde, bu milletvekilinin oy
pusulasında gösterilen yerine geçen kimse milletvekili adayı, boşalan milletvekilliğine ikame olunur. İkame gerçekleşmedikçe yedek milletvekilliği için hiçbir yargı oluşmaz. Savaş nedeniyle seçimlerin yapılmasına olanak görülmezse, Türkiye Büyük Halk Müziği Meclisi ve Cumhurbaşkanlığı seçimlerinin bir sene ertelenmesine Meclis karar verebilir. Erteleme sebebi ortadan kalkmamışsa, benzer usule tarafından bu operasyon tekrarlanabilir.”
MADDE 6- 2709 sayılı Kanunun 87. maddesi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
“MADDE 87- Türkiye Büyük Millet Meclisinin tayin ve yetkileri, kanun kurmak, başkalaşmak ve kaldırmak; bütçe ve belirlenmiş hesap kanun tekliflerini görüşmek ve kabul etmek, para basılmasına ve savaş ilamına karar devretmek; uluslararası andlaşmaların onaylanmasını yerinde bulmak, Türkiye Büyük Ahali Meclisi aza bütün sayısının beşte üç çoğunluğunun kararı ile genel ve özel af ilâmna karar devretmek ve Anayasanın öteki maddelerinde öngörülen yetkileri kullanmak ve görevleri yerine getirmektir.”
MADDE 7- 2709 sayılı Kanunun 98. maddesi aşağıdaki şekilde değiştirilmiş ve kenar başlığı metinden çıkarılmıştır.
"MADDE 98- Türkiye Büyük Halk Meclisi kesin bir konuda Meclis araştırması ve genel görüşme yapabilir; milletvekilleri yazılmış soru sorabilir.
Meclis araştırması, muhakkak bir konuda data olmak için yapılan incelemeden ibarettir. Genel görüşme, toplumu ilgilendiren muhakkak bir konunun Türkiye Büyük Irk Meclisi Genel Kurulunda görüşülmesidir. Genel mülâkat ve Meclis araştırmasına yürütme namına herhangi bir delege katılamaz. Yazılı soru; yazılı olarak en geç onbeş gün içerisinde cevaplanmak üzere milletvekillerinin, Cumhurbaşkanı yardımcıları ve bakanlara yazılmış olarak soru sormalarından ibarettir. Meclis araştırması, genel röportaj ve yazılmış soru önergelerinin verilme şekli, içeriği ve
kapsamı ile araştırma usülleri Meclis İçtüzüğü ile düzenlenir.”
MADDE 8- 2709 sayılı Kanunun 101. maddesi başlığıyla birlikte aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
"MADDE 101-Cumhurbaşkanı, kırk yaşım doldurmuş, yüksek öğrenim yapmış, milletvekili seçilme yeterliliğine sahip, allah vergisi Türk vatandaşı olanlar arasından, aracısız halk göre seçilir. Cumhurbaşkanının görev süresi beş yıldır. Bir kimse en fazla'iki kez Cumhurbaşkanı
seçilebilir. Cumhurbaşkanlığına, siyasi parti grupları, en son yapılan genel seçimlerde toplam geçerli oyların tek başına ya da birlikte en az yüzde beşini almış olan siyasi partiler ile en az yüz bin seçmen aday gösterebilir. Cumhurbaşkanı seçilen milletvekilinin Türkiye Büyük Ahali Meclisi üyeliği sona erer. Genel oyla yapılacak seçimde, geçerli oyların salt çoğunluğunu bölge aday Cumhurbaşkanı seçilir. Birincil oylamada bu ekseriyet sağlanamazsa, bu oylamayı izleyen ikirci pazar günü ikinci oylama yapılır. Bu oylamaya, birincil oylamada en çok oy almış iki aday katılır ve geçerli oyların çoğunluğunu bölge namzet Cumhurbaşkanı seçilir. İkinci oylamaya katılmaya yargı şampiyon adaylardan birinin herhangi bir nedenle seçime katılmaması halinde; ikinci oylama, boşalan adaylığın birinci oylamadaki sıraya göre ikame edilmesi suretiyle yapılır. İkinci oylamaya tek adayın kalması halinde, bu oylama referandum şeklinde yapılır. Aday, geçerli oyların salt çoğunluğunu aldığı takdirde Cumhurbaşkanı seçilir. Seçimlerin tamamlanamaması halinde mevcut Cumhurbaşkanı yenisi seçilinceye değin görevine devam eder. Cumhurbaşkanlığı seçimlerine ilişkin diğer usul ve esaslar kanunla düzenlenir.”
MADDE 9- 2709 sayılı Kanunun 104. maddesi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
“MADDE 104- Cumhurbaşkanı Devletin başıdır. Yürütme yetkisi Cumhurbaşkanına aittir. Cumhurbaşkanı, Devlet başkanı sıfatıyla Türkiye Cumhuriyetini Ve Türk Milletinin birliğini temsil eder; Anayasanın uygulanmasını, Devlet organlarının düzenli ve uyumlu çalışmasını tedarik eder.
Zorunlu gördüğü takdirde, yasama yılının birincil günü Türkiye Büyük Halk Müziği Meclisinde açılış konuşmasını yapar. Ülkenin iç ve dış siyaseti hakkında Meclise mesaj verir. Kanunları yayımlar. Kanunları bitmiş görüşülmek üzere Türkiye Büyük Irk Meclisine geri gönderir. Kanunların, Türkiye Büyük Halk Müziği Meclisi İçtüzüğünün veya belirtilmiş hükümlerinin Anayasaya şekil ya da esas bakımından aykırı oldukları gerekçesi ile Anayasa
Mahkemesinde iptal davası açar. Cumhurbaşkanı yardımcıları ile bakanları atar ve görevlerine son verir. Üstteki düzey halk yöneticilerini atar ve görevlerine son verir. Tanıdık Olmayan devletlere Türkiye Cumhuriyetinin temsilcilerini gönderir, Türkiye Cumhuriyetine gönderilecek tanıdık olmayan devlet temsilcilerini kabul eder. Uluslararası andlaşma akdeder ve yayınlar. Anayasa değişikliklerine ilişkin kanunları gerekli gördüğü takdirde halkoyuna sunar. Milli güvenlik politikalarını belirler ve gerekli tedbirleri alır. Türk Silahlı Kuvvetlerinin Başkomutanlığını temsilcilik eder.
Türk Silahlı Kuvvetlerinin kullanılmasına karar verir. Sürekli rahatsızlık, sakatlık ve kocama sebebi ile kişilerin cezalarını hafifletir ya da kaldırır. Cumhurbaşkanı, yürütme yetkisine ilişkin konularda Cumhurbaşkanlığı kararnamesi çıkarabilir. Anayasanın ikinci kısmının birinci ve ikinci bölümlerinde bulunan esas haklar, kişi hakları ve ödevleriyle dördüncü bölümde yer alan siyasi haklar ve ödevler Curnhurbaşkanhğı kararnamesi ile düzenlenemez. Anayasada münhasıran kanunla düzenlenmesi öngörülen konularda Cumhurbaşkanlığı kararnamesi çıkarılamaz. Kanunda açık açık düzenlenen konularda Cumhurbaşkanlığı kararnamesi çıkarılamaz. Cumhurbaşkanlığı kararnamesi ile kanunlarda öbür hükümler bulunması halinde kanun hükümleri uygulanır. Türkiye Büyük Ahali Meclisinin benzer konuda kanun çıkarması durumunda Cumhurbaşkanlığı kararnamesi hükümsüz ayla kazanç. Cumhurbaşkanı kanunların uygulanmasını sağlamak üzere ve bunlara tutarsız olmamak şartıyla, yönetmelikler çıkarabilir.
Kararnameler ve yönetmelikler, yayımdan sonraki bir tarih belirlenmemişse, Devlete Ait Gazetede yayımlandıkları gün yürürlüğe girer. Cumhurbaşkanı ayrıca Anayasada ve kanunlarda verilen seçme ve görev görevleri ile öteki görevleri yerine getirir ve yetkileri kullanır.”
MADDE 10- 2709 sayılı Kanunun 105. maddesi başlığı ile birlikte aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
"Madde 105- Cumhurbaşkanı hakkında, bir kabahat işlediği iddiasıyla Türkiye Büyük Halk Müziği Meclisi üye tam sayısının salt çoğunluğunun vereceği önergeyle soruşturma açılması istenebilir. Meclis, önergeyi en geç bir ay içinde görüşür ve aza bütün sayısının beşte üçünün gizli oyuyla soruşturma açılmasına karar verebilir. Soruşturma açılmasına karar verilmesi halinde, Meclisteki siyasi partilerin, güçleri oranında komisyona verebilecekleri aza sayısının üç katı olarak gösterecekleri adaylar arasından her siyasi parti için ayrı olarak isim çekme suretiyle kurulacak onbeş kişin bir komisyon göre soruşturma yapılır. Komisyon, soruşturma sonucunu gösteren raporunu iki ay içinde Meclis Başkanlığına sunar. Soruşturmanın bu sürede bitirilememesi halinde, komisyona bir aylık yeni ve belirli bir süre verilir. Rapor Başkanlığa verildiği tarihten itibaren on gün içinde dağıtılır, dağıtımından itibaren on gün içinde Genel Kurulda görüşülür. Türkiye Büyük Halk Müziği Meclisi aza bütün sayısının üçte ikisinin bakımlı oyuyla Yüce Divana sevk kararı alabilir. Yüce Divan yargılaması üç ay içerisinde tamamlanır, bu sürede tamamlanmazsa bir defaya kasıtlı olarak edinmek üzere üç aylık ilave vakit verilir, suçlama bu sürede kesinkes tamamlanır. Hakkında soruşturma açılmasına karar verilen Cumhurbaşkanı seçim kararı alamaz. Ulu Divanda seçilmeye engel bir suçtan hükümlü edilen Cumhurbaşkanın görevi sona erer. Cumhurbaşkanının görevde bulunduğu sürede işlediği iddia edilen suçlar için görevi bittikten daha sonra da bu madde hükmü uygulanır.”
MADDE 11- 2709 sayılı Kanunun 106. maddesi başlığı ile birlikte aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
"MADDE 106- Cumhurbaşkanı, seçildikten sonra bir ya da daha artı Cumhurbaşkanı yardımcısı atayabilir. Cumhurbaşkanlığı makamının herhangi bir nedenle boşalması halinde kırkbeş gün içinde Cumhurbaşkanı seçimi yapılır. Yenisi seçilene dek Cumhurbaşkanı Yardımcısı Cumhurbaşkanlığına vekalet eder ve Cumhurbaşkanına ait yetkileri kullanır. Genel seçime bir yıl ve daha az kalmışsa Türkiye Büyük Halk Meclisi seçimi de Cumhurbaşkanı seçimi ile birlikte yenilenir. Genel seçime bir yıldan pozitif kalmışsa seçilen Cumhurbaşkanı Türkiye Büyük Ahali Meclisi seçim tarihine kadar görevine devam eder. Kalan süreyi tamamlayan Cumhurbaşkanı açısından bu süre dönemden sayılmaz. Türkiye Büyük Halk Müziği Meclisi genel seçimlerinin yapılacağı tarihte her iki tercih birlikte yapılır. Cumhurbaşkanının hastalık ve yurt dışına çıkma gibi sebeplerle geçici olarak görevinden ayrılması hallerinde, Cumhurbaşkanı Yardımcısı Cumhurbaşkanına vekalet eder ve Cumhurbaşkanına ait yetkileri kullanır. Cumhurbaşkanı yardımcıları ve bakanlar, Cumhurbaşkanı kadar atanır ve görevden alınır. Türkiye Büyük Insanlar Meclisi üyeleri, Cumhurbaşkanı yardımcısı ve bakan olarak atanırlarsa üyelikleri sona erer. Cumhurbaşkanı yardımcıları ve bakanlar, Cumhurbaşkanına karşısında sorumludur. Cumhurbaşkanı yardımcıları ve bakanlar hakkında görevleri ile ilgili suç işledikleri iddiasıyla Türkiye Büyük Irk Meclisi üye tam sayısrının salt çoğunluğunun vereceği önergeyle soruşturma açılması istenebilir. Meclis, önergeyi en geç bir ay içinde görüşür ve aza
tam sayısının beşte üçünün sıcacık oyuyla soruşturma açılmasına karar verebilir. Soruşturma açılmasına karar verilmesi halinde, Meclisteki siyasi partilerin, güçleri oranında komisyona verebilecekleri aza sayısının üç katı olarak gösterecekleri adaylar arasından her siyasi parti için ayrı olarak isim çekme suretiyle kurulacak onbeş kişilik bir komisyon göre soruşturma yapılır. Komite, soruşturma sonucunu gösteren raporunu iki ay içinde Meclis Başkanlığına sunar. soruşturmanın bu sürede bitirilememesi halinde, komisyona bir aylık yeni Ve muhakkak bir süre verilir. Rapor Başkanlığa verildiği tarihten itibaren on gün içinde dağıtılır, dağıtımından itibaren on gün içinde Genel Kurulda görüşülür. Türkiye Büyük Halk Meclisi aza tam sayısının üçte ikisinin dar oyuyla Ulu Divana sevk kararı alabilir. Ulu Divan yargılaması üç ay içerisinde tamamlanır, bu sürede tamamlanamazsa bir defaya bilerek elde etmek üzere üç aylık ilave vakit verilir, yargılama bu sürede kesinkes tamamlanır. Bu kişilerin görevde bulunduğu sürede işlediği bahis edilen suçlar için görevi bittikten sonradan da bu madde hükmü uygulanır. Ulu Divanda seçilmeye engel bir suçtan hükümlü edilen Cumhurbaşkanı yardımcısı veya bakanın görevi sona erer. Cumhurbaşkanı yardımcıları ve bakanlar, göreviyle ilgili olmayan suçlarda yasama dokunulmazlığına ilişkin hükümlerden yararlanır. Bakanlıkların kurulması, kaldırılması, görevleri ve yetkileri ile teşkilat yapısı Cumhurbaşkanlığı kararnamesi ile düzenlenir.”
MADDE 12- 2709 sayılı Kanunun 116. maddesi başlığıyla birlikte aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
"MADDE 116- Türkiye Büyük Insanlar Meclisi aza bütün sayısının beşte üç çoğunluğu ile seçimlerin yenilenmesine karar verebilir. Bu halde Türkiye Büyük Halk Müziği Meclisi genel seçimi ile Cumhurbaşkanlığı seçimi birlikte yapılır. Cumhurbaşkanının seçimlerin yenilenmesine karar vermesi halinde Türkiye Büyük Halk Meclisi genel seçimi ile Cumhurbaşkanlığı seçimi birlikte yapılır. Cumhurbaşkanının ikinci döneminde Meclis göre seçimlerin yenilenmesine karar verilmesi halinde Cumhurbaşkanı bir kere daha namzet olabilir. Seçimlerinin birlikte yenilenmesine karar bahşedilen Meclisin ve Cumhurbaşkanının yetkileri, bu organların seçilmesine kadar sürer. Bu şekilde seçilen Meclis ve Cumhurbaşkanının ödev süreleri de beş yıldır."
MADDE 13- 2709 sayılı Kanunun 119. maddesi başlığıyla birlikte aşağıdaki şekilde değiştirilmiş ve kenar başlıkları metinden çıkarılmıştır.
"Madde 119- Cumhurbaşkanı savaş hali, savaşı gerektirecek bir durumun baş göstermesi, ayaklanma olması ya da vatan ya da Cumhuriyete karşısında adaleli ve eylemli bir kalkışmanın veya ülkenin ve milletin bölünmezliğini dürüst ya da dıştan tehlikeye düşüren zorlama hareketlerinin yaygınlaşması; anayasal düzeni ya da esas adalet ve hürriyetleri ortadan kaldırmaya karşın yaygın baskı hareketlerinin ortaya çıkması; ulus düzeninin önemli şekilde bozulması; tabii felaket, tehlikeli salgın hastalıklar ya da ağır ekonomik buhran hallerinde yurdun tamamında veya bir bölgesinde, süresi altı ayı geçmemek üzere mucizevi hal bildiri edebilir. Olağanüstü hal ilanı kararı verildiği gün Devlete Ait Gazetede yayınlanır ve aynı gün Türkiye Büyük Ahali Meclisinin onayına sunulur. Türkiye Büyük Ahali Meclisi tatilde ise hemen toplantıya çağrılır; Meclis gerekli gördüğü takdirde mucizevi halin süresini kısaltabilir, uzatabilir veya olağanüstü hali kaldırabilir. Cumhurbaşkanının talebiyle Türkiye Büyük Insanlar Meclisi her defasında dört ayı geçmemek üzere süreyi uzatabilir. Savaş hallerinde bu dört aylık süre aranmaz. Mucizevi hallerde vatandaşlar için getirilecek para, mülk ve alıştırma yükümlülükleri ile 15 inci maddedeki ilkeler doğrultusunda temel yargı ve hürriyetlerin nasıl sınırlanacağını ya da geçici olarak durdurulacağı, hangi hükümlerin uygulanacağı ve işlemlerin nasıl yürütüleceği kanunla düzenlenir. Mucizevi hallerde Cumhurbaşkanı, mucizevi halin gerekli kıldığı konularda Cumhurbaşkanlığı kararnamesi çıkarabilir. Kanun hükmündeki bu kararnameler Devlete Ait Gazetede yayımlanır, benzer gün Meclis onayına sunulur. Savaş ve mücbir sebeplerle Türkiye Büyük Halk Meclisinin toplanamaması hariç elde etmek üzere; doğaüstü hal esnasında çıkarılan Cumhurbaşkanlığı kararnameleri bir ay içerisinde Türkiye Büyük Insanlar Meclisinde görüşülür ve karara bağlanır. Aksi halde doğaüstü hallerde çıkarılan Cumhurbaşkanlığı kararnamesi kendiliğinden yürürlükten kalkar”.
MADDE 14- 2709 sayılı Kanunun 123. maddesinin üçüncü fıkrasında bulunan “fakat kanunla veya kanunun açık açık verdiği yetkiye dayanılarak” ibaresi “kanunla veya Cumhurbaşkanlığı kararnamesiyle” biçiminde değiştirilmiş ve maddeye aşağıdaki fıkra eklenmiştir.
“Üstteki seviye kamu görevlilerinin atanmalarına ilişkin yöntem ve esaslar Cumhurbaşkanlığı kararnamesiyle düzenlenir.”
MADDE 15- 2709 sayılı Kanunun 126. maddesinin üçüncü fıkrasının ikinci cümlesi yürürlükten kaldırılmış ve maddeye aşağıdaki fıkra eklenmiştir.
“Merkezi idare kapsamındaki millet kurum ve kuruluşlarının; kuruluş, tahsis, yetki ve sorumlulukları Cumhurbaşkanlığı kararnamesi ile düzenlenir.”
MADDE 16- 2709 sayılı Kanunun 142. maddesine aşağıdaki fıkra eklenmiştir.
“Disiplin mahkemeleri açık havada askeri mahkemeler kurulamaz. Fakat, savaş halinde asker kişilerin görevleri ile ilgili olarak işledikleri suçlara ait davalara bakmakla görevli askeri mahkemeler kurulabilir.”
MADDE 17- 2709 sayılı Kanunun 159. maddesinin başlığı ile birinci ve dokuzuncu fıkralarında bulunan “Yüksek” ibareleri metinden çıkarılmış; iki, üç, dört ve beşinci fıkraları aşağıdaki şekilde ve altıncı fıkrasında yer alan “ile Adalet Bakanlığı Müsteşarı dışındaki esas üyeleri,” ibaresi “dışındaki üyeleri,” biçiminde değiştirilmiş ve dokuzuncu fıkrasında bulunan “tüzük” ibaresi metinden çıkarılmıştır.
“Hâkimler ve Savcılar Kurulu 12 üyeden oluşur; iki daire halinde çalışır.
Kurulun Başkanı Adalet Bakanıdır. Hak Bakanı katılamadığı toplantılara Yargı Bakanı Müsteşarı katılır. Kurulun, iki üyesi, nitelikleri kanunda kayıtlı yükseköğretim kurumlarının hukuk dallarında tahsis yapan öğretim üyeleri ile avukatlar arasından, iki üyesi birinci sınıf olup, birinci sınıfa ayrılmayı gerektiren nitelikleri yitirmemiş adli hak hâkim ve savcıları arasından, bir üyesi birinci derslik olup, birinci sınıfa ayrılmayı gerektiren nitelikleri yitirmemiş yönetimle ilgili hak hâkim ve savcıları arasından Cumhurbaşkanınca; üç üyesi Yargıtay üyeleri, bir üyesi Danıştay üyeleri, iki üyesi nitelikleri kanunda belirtilmiş yükseköğretim kurumlarının hukuk dallarında atama yapan öğretim üyeleri ile avukatlar arasından Türkiye Büyük Halk Meclisi tarafından seçilir. Kurulun Türkiye Büyük Irk Meclisi kadar seçilecek üyeliklerine ilişkin başvurular, Meclis Başkanlığına yapılır. Başkanlık, başvuruları Anayasa ve Adalet Komisyonları Üyelerinden Kurulu Karma Komisyona gönderir. Kurul her bir üyelik için üç adayı, aza tam sayısının üçte iki çoğunluğuyla belirler. Birinci oylamada namzet belirleme işleminin sonuçlandırılamaması halinde ikinci oylamada aza tam sayısının beşte üç çoğunluğu aranır. Bu oylamada da namzet belirlenemediği takdirde her bir üyelik için en fazla oyu bölge iki namzet arasında ad çekme usulü ile namzet tespit işlemi tamamlanır.
Türkiye Büyük Irk Meclisi, Komite kadar belirlenen adaylar arasından, her bir üye için ayrı olarak bakımlı oyla seçim yapar. Birinci oylamada aza tamsayısının üçte iki çoğunluğu; bu oylamada seçimin sonuçlandırılamaması halinde, ikinci oylamada aza bütün sayısının beşte üç çoğunluğu aranır. İkinci oylamada da aza seçilemediği takdirde en fazla oyu bölge iki namzet arasında ad çekme usulü ile üye seçimi tamamlanır.
Üyeler dört sene için seçilir. Süresi biten üyeler bir defa daha seçilebilir.
Komite üyeliği seçimi, üyelerin ödev süresinin dolmasmdan önceki otuz gün içinde yapılır. Seçilen üyelerin ödev süreleri dolmadan Kurul üyeliğinin boşalması durumunda, boşalmayı takip eden otuz gün içinde, yeni üyelerin seçimi yapılır."
MADDE 18- 2709 sayılı Kanunun 161. maddesi başlığı ile birlikte aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
"MADDE- 161 Ulus idarelerinin ve halk iktisadî teşebbüsleri dışındaki millet tüzel kişilerinin harcamaları takvim bütçelerle yapılır.
Mali sene başlangıcı ile merkezi yönetim bütçesinin hazırlanması, uygulanması ve kontrolü ile yatırımlar veya bir yıldan pozitif sürecek iş ve hizmetler için özel zaman ve usuller kanunla düzenlenir. Bütçe kanununa, bütçe ile ilgili hükümler açık havada hiçbir hüküm konulamaz.
Cumhurbaşkanı bütçe kanun teklifini, mali yılbaşından asgari yetmişbeş gün önce, Türkiye Büyük Insanlar Meclisine sunar. Bütçe teklifi Bütçe Komisyonunda görüşülür. Komisyonun ellibeş gün içinde kabul edeceği metin Genel Kurulda görüşülür ve finansal Yılbaşına dek karara bağlanır.
Bütçe kanununun süresinde yürürlüğe konulamaması halinde, bir önceki yılın bütçesi baştan değerlendirme oranına tarafından artırılarak yürürlüğe konur.
Türkiye Büyük Ahali Meclisi üyeleri, Genel Kurulda halk yöneticilik bütçeleri hakkında düşüncelerim her bütçenin görüşülmesi sırasında açıklarlar, gider artırıcı ya da gelirleri azaltıcı önerilerde bulunamazlar.
Genel Kurulda halk yöneticilik bütçeleriyle değişim önergeleri üstünde ayrıca mülâkat yapılmaksızın okunur ve oylanır.
Merkezi idare bütçesiyle verilen tahsis, harcanabilecek tutarın sınırını gösterir. Harcanabilecek tutarın Cumhurbaşkanlığı kararnamesi ile aşılabileceğine dair bütçe kanununa hüküm konulamaz.
Cari yıl bütçesindeki tahsis artışım öngören değişim teklifleri ile cari ve izleyen yılların bütçelerine malî ağırlık getiren tekliflerde, öngörülen giderleri karşılayabilecek finansal kaynak gösterilmesi zorunludur.
Merkezi idare belirli hesap kanunu teklifi, ilgili olduğu finansal yılın sonundan başlayarak en geç altı ay sonra Cumhurbaşkanı göre Türkiye Büyük Halk Müziği Meclisine sunulur. Sayıştay genel uyma bildirimini, ilişkin olduğu kesinhesap kanun teklifinin verilmesinden başlayarak en geç yetmişbeş gün içinde Meclise sunar.
Kesinhesap kanunu teklifi ve genel uyma bildiriminin Türkiye Büyük Insanlar Meclisine verilmiş olması, ilgili yıla ait Sayıştayca sonuçlandırılamamış yoklama ve hesap yargılamasını önlemez ve bunların karara bağlandığı anlamına gelmez.
Kesinhesap kanunu teklifi, yeni yıl bütçe kanunu teklifiyle birlikte görüşülür ve karara bağlanır.”
MADDE 19 - 2709 sayılı Kanunun;
A) 8. maddesinde bulunan “ve Bakanlar Kurulu”; 15 inci maddesinin birinci fıkrasında, 17. maddesinin dördüncü fıkrasında ve 19 uncu maddesinin altıncı fıkrasında bulunan “sıkıyönetim”; 88. maddesinin birinci fıkrasında bulunan “Bakanlar Kurulu ve”, ikinci fıkrasında yer alan “tasarı ve”; 93. maddesinin ikinci fıkrasında yer alan doğrudan doğruya veya Bakanlar Kurulunun istemi üstüne”; 117. maddesinin dördüncü fıkrasında yer alan “Bakanlar Kurulunun teklifi üzerine,”; 125. maddesinin altıncı fıkrasında yer alan “sıkıyönetim,”; 148. maddesinin birinci fıkrasında bulunan sıkıyönetim”, altıncı fıkrasında yer alan “, Askerî Yargıtay, Askeri Yüksek Idare Mahkemesi” ve “Yüksek”; 154 üncü maddesinin ikinci fıkrasında yer alan “Yüksek”; 155. Maddesinin ikinci fıkrasında bulunan “Başbakan ve Bakanlar Kurulunca gönderilen kanun tasarıları,” ve “tüzük tasarılarını tahlil etmek,”, üçüncü fıkrasın bulunan “Yüksek” ibareleri madde metinlerinden çıkarılmıştır.
B) 73. maddesinin dördüncü fıkrasında bulunan “Bakanlar Kuruluna” ibaresi “Cumhurbaşkanına”; 117. maddesinin ikinci fıkrasında bulunan “Bakanlar Kurulu” ibaresi “Cumhurbaşkanı”, dördüncü fıkrasında bulunan “Başbakana” ibaresi “Cumhurbaşkanına”; 118. maddesinin birinci fıkrasında bulunan “Başbakan, Genelkurmay Başkanı, Başbakan
yardımcıları,” ibaresi “Cumhurbaşkanı yardımcıları,”, “Kara, Deniz ve Hava Kuvvetleri Komutanları ve Jandarma Genel Komutanından” ibaresi “Genelkurmay Başkanı, Kara, Deniz ve Hava kuvvetleri komutanlarından”, üçüncü fıkrasında yer alan “Bakanlar Kuruluna”
ibaresi “Cumhurbaşkanına”, “Bakanlar Kurulunca” ibaresi “Cumhurbaşkanınca”, dördüncü fıkrasında bulunan “Başbakan” ibaresi “Cumhurbaşkanı yardımcıları”, beşinci fıkrasında yer alan “Başbakanın” ibaresi “Cumhurbaşkanı yardımcısının”, altıncı fıkrasında bulunan
“kanunla” ibaresi “Cumhurbaşkanlığı kararnamesi ile”; 124 üncü maddesinin birinci fıkrasında bulunan “Başbakanlık” ibaresi “Cumhurbaşkanı” ve “tüzüklerin” ibaresi “Cumhurbaşkanlığı kararnamelerinin”; 127. maddesinin altınca fıkrasında bulunan
“Bakanlar Kurulunun” ibaresi “Cumhurbaşkanının”; 131. maddesinin ikinci fıkrasmda yer alan “ve Bakanlar Kurulunca” ibaresi “kadar”; 134. maddesinin birinci fıkrasında bulunan “Başbakanlığa” ibaresi “Cumhurbaşkanının görevlendireceği bakana”; 137. maddesinin birinci fıkrasında bulunan “anayasa” ibaresi “Cumhurbaşkanlığı kararnamesi”; 148
inci maddesinin birinci fıkrasında bulunan “kanun hükmünde kararnamelerin” ibareleri “Cumhurbaşkanlığı kararnamelerinin”, altıncı fıkrasmda yer alan “Bakanlar Kurulu üyelerini” ibaresi “Cumhurbaşkanı yardımcılarını, bakanları”;
150. maddesinde bulunan “kanun hükmünde kararnamelerin” ibaresi “Cumhurbaşkanlığı kararnamelerinin” ve “iktidar ve anamuhalefet partisi Meclis grupları ile Türkiye Büyük Millet Meclisi” ibaresi “Türkiye
Büyük Irk Meclisinde en fazla üyeye sahip iki siyasi parti grubuna ve”; 151. maddesinde bulunan “kanun hükmünde kararname” ibaresi “Cumhurbaşkanlığı kararnamesi”; 152. maddesinin birinci fıkrası ile 153 üncü maddesinin ikinci fıkrasında yer alan “kanun hükmünde kararnamenin” ibareleri “Cumhurbaşkanlığı kararnamesinin"; 158 inci maddesinin birinci fıkrasında yer alan “adli, yönetimsel ve askeri" ibaresi “adli ve idari”; 166. Maddesinin dördüncü fıkrasında bulunan “hükümete” ibaresi “Cumhurbaşkanına”, 167. Maddesinin ikinci fıkrasında yer alan “Bakanlar Kuruluna” ibaresi “Cumhurbaşkanına” biçiminde değiştirilmiştir.
C) 2709 sayılı Kanunun 89. maddesinin üçüncü fıkrasında yer alan "geri gönderilen kanunu" ibaresinden varisi olmak üzere “üye tamsayısının salt çoğunluğu ile" ibaresi eklenmiştir.
Ç) 108. maddesinin birinci fıkrasına “çözümlemek” ibaresinden önce gelmek üzere" yönetimle ilgili soruşturma? ibaresi eklenmiş; ikinci fıkrasında yer alan “Silahlı Kuvvetler ve” ibaresi metinden çıkarılmış; üçüncü fıkrasında yer alan “üyeleri ve üyeleri içinden Başkanı, kanunda belirlenen nitelikteki kişiler arasında” ibaresi “Başkan ve üyeleri," şeklinde ve dördüncü fıkrasında bulunan “kanunla" ibaresi “Cumhurbaşkanlığı kararnamesi ile" şeklinde değiştirilmiştir.
D) 146. maddesinin birinci fıkrasında bulunan “onyedi” ibaresi "onbeş” şeklinde değişmiş, üçüncü fıkrasında bulunan “, bir üyeyi Askerî Yargıtay, bir üyeyi Askerî Yüksek Yöneticilik Mahkemesi” ibaresi ile dördüncü fıkrasında yer alan ", Askerî Yargıtay, Askerî Yüksek Idare Mahkemesi" ibareleri metinden çıkarılmıştır.
E) 82. maddesinin ikinci fıkrasının ikinci cümlesi, 96'ncı maddesinin ikinci fıkrası, 117. maddesinin son fıkrası, 125 inci maddesinin ikinci fıkrası, 127'nci maddesinin üçüncü fıkrasının ikinci cümlesi, 150. maddesinin birinci fıkrasının son cümlesi ile 67, 91, 99, 100, 102, 107, 109, 110, 111, 112, 113, 114, 115, 120, 121, 122, 145, 156, 157, 162, 163 ve 164. maddeleri yürürlükten kaldırılmıştır.
MADDE 20- 2709 sayılı Kanuna aşağıdaki geçici madde eklenmiştir.
“GEÇİCİ MADDE 21- A) Türkiye Büyük Ahali Meclisinin 27. Yasama Dönemi milletvekili genel seçimi ve Cumhurbaşkanlığı seçimi 3/11/2019 tarihinde birlikte yapılır. Seçimin yapılacağı tarihe dek Türkiye Büyük Halk Meclisi üyeleri ve Cumhurbaşkanının görevi devam eder. Meclisin tercih kararı alması halinde 27. Yasama Dönemi milletvekili genel seçimi ve Cumhurbaşkanlığı seçimi birlikte yapılır.
B) Bu Kanunun yürürlüğe girmesinden itibaren en geç altı ay içinde Türkiye Büyük Halk Meclisi bu değişikliklerin gerektirdiği Meclis İçtüzüğürıü ve kanuni düzenlemeleri yapar. Cumhurbaşkanlığı kararnamesi ile düzenleneceği kayıtlı şansın dönmesi ise
Cumhurbaşkanı göre benzer sürede düzenlenir.
C) Anayasanın 159 uncu maddesinde yapılan düzenlemeye tarafından Hâkimler ve Savcılar Kurulu üyeleri en geç otuz gün içinde seçilirler ve bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten sonraki kırkbeş günü takip eden çalışma günü görevlerine başlarlar. Başvurular, bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten itibaren beş gün içinde Türkiye Büyük Halk Müziği Meclisi Başkanlığına yapılır. Başkanlık, başvuruları Tüzük ve Yargı komisyonları üyelerinden kurulu Karma Kornisyona gönderir. Komite on gün içinde her bir üyelik için üç adayı aza tam sayısının üçte iki çoğurıluğuyla belirler. Birinci oylamada üçte iki ekseriyet ile seçimin sonuçlandırılamaması halinde, ikinci ve üçüncü Oylamalar yapılır; bu oylamalarda üye tamsayısının beşte üç çoğunluğunun oyunu alan aday seçilmiş olur. Beşte üç çoğunluğun sağlanamaması halinde üçüncü oylamada en fazla oyu almış olan, seçilecek üyelerin iki katı aday arasından isim çekme usulü ile üye belirleme işlemi tamamlanır. Türkiye Büyük Insanlar
Meclisi Genel Kurulu aynı usul ve nisapları gözeterek onbeş gün içinde seçimi tamamlar. Mevcut Hâkimler ve Savcılar Yüksek Kurulu üyeleri, yeni üyelerin göreve başlayacağı tarihe dek görevlerine devam eder ve bu vakit içinde yürürlükteki Kanun hükümlerine kadar çalışır.
D) Askeri Yargıtay ve Askerî Yüksek Idare Mahkemesinden Tüzük Mahkemesi üyeliğine seçilmiş bulunan şahısların herhangi bir sebeple görevleri sona erene kadar üyelikleri devam eder.
E) Bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarih itibarıyla Askerî Yargıtay, Askerî Yüksek Yöneticilik Mahkemesi ve askeri mahkemeler kaldırılmıştır.
Bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten itibaren iki ay içinde; idarî tayin ve kadrolarda bulunanlar dahil askeri baskın ve savcı sınıfından olanlar, tercihleri ve müktesepleri dikkate alınmak suretiyle;
a) Hakimler ve Savcılar Kurulunca adli veya idari yargıda hakim veya savcı,
b) Ulusal Savunma Bakanlığınca, hukuk müşaviri ya da muvazzaf subay, olarak atanır.
Türk Silahlı Kuvvetleri bünyesinde muvazzaf subay ya da hukuk müşaviri olarak atananlar, askerî hâkimler ve savcılar için öngörülen aylık Ödenek ve öteki özlük haklarından yararlanmaya devam eder.
Kaldırılan Askeri Yüksek Yöneticilik Mahkemesinde tahsis yapan ve askerî hâkim ve savcı sınıından olmayan üyeler yerinde bir göreve atanır.
Kaldırılan askerî yargı mercilerinde görülmekte olan dosyalardan,
a) Askerî Yargıtayda olanlar, Yargıtaya,
b) Askerî Yüksek Idare Mahkemesinde olanlar, Danıştaya
c) Askerî mahkemelerde olanlar, görevli ve yetkili adlî yargı mercilerine
ç) Askerî savcılıklarda olanlar, yetkili Cumhuriyet başsavcılıklarına, herhangi bir karara lüzum kalmaksızın listeye bağlanarak devredilir. Yargıtay ve Danıştay, kendi devir işlemlerini yürütür. Diğer dosyaların devirleri ise Hakiırıler ve Savcılar Kurulu tarafından oluşturulacak komisyonlar kadar yürütülür.
Kaldırılan askerî yargı mercilerince hüküm verilmekle birlikte henüz gerekçeli kararı yazılmayan dosyalara ilişkin gerekçeli kararlar, dosyaların devredildiği adalet mercilerince yazılır. Kaldınlan askeri adalet mercilerinde tahsis yapan öteki tüm yönetimsel personelin tayin ve
görevlendirilmeleri, Milli Savunma Bakanlığınca yapılır.
F) Bu Kanun yürürlüğe girdiğinde yürürlükte bulunan kanun hükmünde kararnameler, tüzükler, Başbakanlık ve Bakanlar Kurulu göre çıkarılan yönetmelikler ile öteki düzenleyici işlemler yürürlükten kaldırılmadıkça geçerliliğini sürdürür.
G) Kanunlar ve diğer mevzuat ile Başbakanlık ve Bakanlar Kuruluna verilen yetkiler, ilgili mevzuatta değişiklik yapılıncaya değin Cumhurbaşkanı göre kullanılır.
H) Anayasanın 67. maddesinin son fıkrası hükmü, bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten sonradan birlikte yapılacak ilk milletvekili genel seçimi ile Cumhurbaşkanlığı seçimi bakımından uygulanmaz.
MADDE 21- Bu Kanunla Anayasanın;
a) 8, 15, 17, 19, 73, 82, 87, 88, 89, 91, 93, 96, 98, 99, 100, 102, 104, 105, 106, 107, 108, 109, 110, 111, 112, 113. maddelerinde yapılan şartların değişmesi ile 114 maddenin ve üçüncü fıkralarının ilgaları yönünden, 115, 116, 117, 118, 119, 120, 121, 122, 123, 124,125, 126’ncı maddelerinde yapılan şansın dönmesi ile 127’nci maddenin son fıkrasına dair değişim; 131, 134, 137’inci maddelerinde yapılan değişiklikler ile 148’inci maddenin birinci fıkrasındaki değiştirme ile altıncı fıkrasındaki “Bakanlar Kurulu üyelerini” ibaresine dair değişiklik, 150, 151, 152, 153, 155 inci maddenin ikinci fıkrası,161, 162, 163, 164, 166’ncı ve 167’nci maddelerinde yapılan değişiklikler ile Geçici 21 inci maddenin (F) ve (G) bentleri, Türkiye Büyük Ahali Meclisi ve Cumhurbaşkanlığı seçimlerinin birlikte yapıldığı tarihte,
b) 75, 77, 78 ile 101’inci maddelerinde yapıları şansın dönmesi, birlikte yapılacak ilk Türkiye Büyük Halk Meclisi ve Cumhurbaşkanlığı seçimlerine ilişkin takvimin başladığı tarihte,
c) Değiştirilen diğer ile 101’inci maddesinin son fıkrasında bulunan “Cumhurbaşkanı seçilenin, varsa partisi ile ilişiği kesilir" ibaresinin ilgası bakımından yayımı tarihinde, yürürlüğe girer ve halkoyuna sunulması halinde bütünüyle oylanır".
EmoticonEmoticon